Ιερές Μονές
Ασκητήριο Αγίου Νίκωνος του «Μετανοείτε»
Το ασκητήριο αυτό βρίσκεται πλησίον της Μονής Μπούρα. Κατά την παράδοση, στο σπήλαιο αυτό παρέμεινε άρρωστος ο Άγιος Νίκων ο μετανοείτε, όταν στις αρχές του 10ου αιώνος ανέλαβε τη γνωστή αποστολική περιοδεία στη νότια Πελοπόννησο. Πλήθη κόσμου προσέτρεχαν σέ αυτόν για να ξεδιψάσουν από τη φωτισμένη διδασκαλία του. Ο προσκυνητής μπορεί να προσεγγίσει το ασκητήριο, μέσω μίας σιδερένιας σκάλας, κρεμασμένης στο γκρεμό. Κατεβαίνοντας στο εσωτερικό του, διακρίνει αγιογραφημένες τίς μορφές του Αγίου Νίκωνα και του Αγίου Παντελεήμονα.
ΑΓΙΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΒΑΧΛΙΑΣ
Ἡ Ἱερά Μονή τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς βρίσκεται σέ ὑψόμετρο 1045 καί ἀπέχει 5 χιλιόμετρα ἀπό τό χωριό Βάχλια. Κατά τήν παράδοση, ἱδρύθηκε τόν 17ο αἰῶνα ἀπό δύο μοναχοῦς, οἱ ὁποῖοι ἔφυγαν ἀπό τήν Ἱερά Μονή Ἁγίων Θεοδώρων τῆς περιοχῆς Ἀροανίας Καλαβρύτων. Ἡ Ἱερά Μονή ἑορτάζει δύο φορές, στίς 21 Μαΐου τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης καί στίς 26 Ἰουλίου τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς. Ἡ πνευματική καί κοινωνική ἀποστολή τῆς Μονῆς, ὑπῆρξε μεγάλη κατά τή διάρκεια τῆς ἱστορίας της. Κατά τή διάρκεια τῆς ἐπαναστάσεως ἡ Μονή ἀποτέλεσε φρούριο καί καταφύγιο τῶν ἀγωνιστῶν καί τοῦ κατατρεγμένου πληθυσμοῦ ἀπό τούς Τούρκους, ἀλλά καί κατά τή διάρκεια τοῦ 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, τό μοναστήρι ὑπῆρξε ὀρμητήριο τῆς Ἐθνικῆς Ἀντιστάσεως. Σήμερα λειτουργεῖ ὡς ἀνδρώα Μονή (Τηλ. 27977-70750).
ΜΟΝΗ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
Στή βάση ἑνός ψηλοῦ καί ἄγριου βράχου, διακόσια μέτρα περίπου ἀπό τήν ὂχθη τοῦ Λουσίου ποταμοῦ, βρίσκεται τό μοναστήρι τοῦ Τιμίου Προδρόμου Γορτυνίας. Ἡ Μονή, κατά παράδοση, ἔχει τήν ἀρχή της στά μέσα τοῦ 12ου αιῶνος μ.Χ, καταρχάς ὡς ἀσκητήριο καί ἀργότερα ὡς ὀργανωμένο μοναστήρι. Στήν περίοδο τῆς τουρκοκρατίας, γνώρισε μεγάλη ἀκμή, μέ ἀποτέλεσμα νά εἶναι σέ θέση νά ἐπιτελεῖ ὄχι μόνο θρησκευτικό ἀλλά καί ἀξιόλογο φιλανθρωπικό ἔργο.
Στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821, ὑπῆρξε καταφύγιο καί ὀρμητήριο τοῦ Θ. Κολοκοτρώνη, τοῦ Πλαπούτα καί ἄλλων ὀπλαρχηγῶν – μοναχοί του ἒλαβαν μέρος σέ μάχες καί προσέφεραν ἀσημένια καί χρυσά ἱερά σκεύη γιά τίς ἀνάγκες τοῦ ἀγῶνος. Μέ τό γνωστό διάταγμα τοῦ 1834μ.Χ. διαλύθηκε καί ἐπαναλειτούργησε ἀργότερα μετά ἀπό 4 χρόνια. Στή Mονή φιλοξενεῖται ἀπό τό 18ο αἰῶνα μ.Χ, τό ἱερό σκήνωμα τοῦ Ἁγ. Ἀθανασίου Χριστιανουπόλεως τοῦ θαυματουργοῦ , προστάτου τῆς Γορτυνίας καί ὄχι μόνο. Σήμερα, λειτουργεῖ ὡς ἀνδρώα Μονή καί ἀποτελεῖ τόπο προσκυνήματος καί πόλο ἔλξης γιά ὃλη τήν περιοχή. (τηλ. 27950-81385).
ΜΟΝΗ ΑΙΜΥΑΛΩΝ
Ἡ Μονή τῶν Αἰμυαλῶν, πού τιμᾶται στό Γεννέσιον τῆς Θεοτόκου, εἶναι κτισμένη στή ρίζα μεγάλου βράχου, στή χαράδρα τοῦ χειμάρρου Ἲσβορα, πού χύνεται στόν Λούσιο ποταμό. Ἡ λέξη “αἰμυαλός” ἀναφέρεται στήν Ὀμήρου Ὀδύσσεια καί σημαίνει ὁ γλυκύς, ὁ θελκτικός…Ὃπως πληροφορούμεθα, ἀπό τήν κτητορική ἐπιγραφή, ἡ Μονή ἀνηγέρθη ἀπό τόν Ἱερομόναχο Γρηγόριο Κοντογιάννη καί τή συνοδεία του τό 1602 μ.Χ., πάνω στά ἐρείπια τῆς παλαιᾶς Μονῆς πού ἀναφέρεται σέ παλαιά ἒγγραφα ὡς Μονή τῆς Ἐλεούσας. Οἱ κτήτορες, ἐρχόμενοι ἐδώ, ἀπό τούς Αἰμυαλούς τῆς Μεσσηνίας, ἔδωσαν καί στή Μονή τήν ἐπωνυμία αὐτή, ἀφοῦ ἔφεραν μαζί τους καί τήν θαυματουργή εἰκόνα τῆς Παναγίας. Τό μοναστήρι ἀναπτύχθηκε γρήγορα καί ἀριθμοῦσε τό 1635μ.Χ., 15 Ἱερομονάχους καί 20 μοναχούς, δεχόταν δωρεές, ἀφιερώματα καί ἀποτελοῦσε ἐξαίρετο πνευματικό κέντρο τῶν χριστιανῶν τῆς περιοχῆς. Στή διάρκεια τοῦ ἀγῶνα τοῦ 1821, προσέφερε τά μέγιστα μέ τρόφιμα, χρήματα, συμμετοχή μοναχῶν στίς μάχες καί παροχή δανείου. Ὁ κτιτωρικός κώδικας τῆς Μονῆς, ὁ ὁποῖος εἶναι καθιερωμένος ἀπό τά πρῶτα χρόνια τῆς ἱδρύσεώς της, σώζεται στή βιβλιοθήκη τῆς Δημητσάνας καί ἀποτελεῖ σήμερα, ἕνα πολύτιμο γραπτό μνημεῖο πληροφοριῶν .
Τό Καθολικόν εἶναι ζωγραφισμένο ἀπό τούς ἁγιογράφους Δημήτριο καί Γεώργιο τούς Μόσχους τό 1602μ.Χ (Κρητική σχολή) καί κατά τούς εἰδικούς, ἀποτελεῖ τό πρῶτο ἐνυπόγραφο ἒργο τους. Ἡ Μονή τῶν Αἰμυαλῶν ἀνέδειξε περί τούς δώδεκα Ἀρχιερεῖς καθῶς και ἀρκετές ἐκκλησιαστικές προσωπικότητες. Σήμερα λειτουργεῖ ὡς ἀνδρώα κοινοβιακή Μονή (τηλ. 27950-31273).
ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΒΑΛΤΕΣΙΝΙΚΟΥ
Ἡ Ἱερά Μονή, βρίσκεται σέ ἀπόσταση δύο χιλιομέτρων ἀπό τό χωριό Βαλτεσινίκο. Κατά τήν παράδοση, ἡ ἴδρυση τῆς Μονῆς ἀνάγεται εἰς τόν 17ο αἰῶνα. Τό Καθολικόν τῆς Μονῆς, τιμᾶται εἰς τήν ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου καί ἑορτάζει στίς 15 Αὐγούστου. Ὁ ναός εἶναι κατάγραφος ἀπό τοιχογραφίες θαυμάσιας τέχνης, ταλαιπωρημένες ὃμως, ὃπως ἄλλωστε ὃλος ὁ ναός, ἀπό τίς ἀλλεπάλληλες καταστροφές τῶν Τούρκων. Ἡ προσφορά του, κατά τή διάρκεια τῆς ἐπαναστάσεως, ἦταν μεγάλη σέ ἔμψυχο καί ἂψυχο ὑλικό. Μετά τήν ἀπελευθέρωση, διαλύθηκε στίς 25 Σεπτεμβρίου τοῦ 1833μ.Χ ἐπί Ἀντιβασιλείας τοῦ Ὄθωνα. Σήμερα λειτουργεῖ ὡς ἀνδρώα Μονή.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ
Ἡ Ἱερά Μονή αὐτή, βρίσκεται πλησίον τοῦ χωρίου Ἐκκλησούλα, λίγο ἒξω ἀπό τή Μεγαλόπολη. Πρώτη ἀναφορά τοῦ μοναστηριοῦ ὡς νέας Μονῆς ἒχουμε τό 1322 μ.Χ, σέ χρυσόβουλο τοῦ Ἀνδρονίκου Παλαιολόγου. Ὀνομάστηκε καί Μονή τοῦ Κολοκοτρώνη, λόγῳ τῆς σύνδεσης τοῦ Ἀρχιστράτηγου τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως, Θ. Κολοκοτρώνη, μέ τό Μοναστήρι. Τό 1825 μ.Χ., μετά τήν ἀπελευθέρωση, ὁ Κολοκοτρώνης ἐκτισε πάλι τό κατεστραμμένο ἀπό τοῦς Τούρκους μοναστήρι, ἐκπληρώνοντας τό τάμα του πρός τήν Παναγία καί μεριμνοῦσε μέχρι τό θάνατό του γιά τήν ὁμαλή λειτουργία του. Τό Καθολικόν εἶναι ἀφιερωμένο στήν ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί ἑορτάζει στίς 15 Αὐγούστου. Σήμερα ἡ Μονή λειτουργεῖ κανονικά ὡς ἀνδρώα (τηλ. 6958477574).
ΜΟΝΗ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ
Ἡ Μονή Φιλοσόφου, βρίσκεται στή χαράδρα τοῦ Λουσίου ποταμοῦ καί ἀποτελεῖται ἀπό τήν Παλαιά καί τή Νέα Μονή. Ἡ Παλαιά Μονή ἱδρύθηκε τό ἔτος 963 μ. Χ. ἀπό τόν πρωτοασηκρήτη τοῦ Νικηφόρου Φωκᾶ, Ἰωάννη Λαμπαρδόπουλο, ἐπονομαζόμενο Φιλόσοφο. Στό σιγγίλιο τῆς Μονῆς, τοῦ 10ου αἰῶνος, ἔχουμε τήν πρώτη ἱστορική ἀναφορά τῆς Δημητσάνας. Ἡ Παλαιά Μονή εἶναι ἐρειπωμένη σήμερα, σώζεται ὃμως τό Καθολικόν της, ἐξαίρετο δεῖγμα βυζαντινῆς τέχνης καθώς καί ἐλάχιστες τοιχογραφίες τοῦ 14ου αἰῶνα.
Ἡ Νέα Μονή, κτίστηκε τό ἔτος 1691μ.Χ. σέ τόπο ὁμαλότερο, βορείως τῆς Παλαιᾶς. Τό Καθολικόν της κοσμεῖται μέ θαυμάσιες τοιχογραφίες τοῦ Βίκτωρος τοῦ Κρητός τοῦ ἒτους 1693 μ.Χ, διά δαπάνης τοῦ πασᾶ Μαυραϊδῆ Φαρμάκη. Στή Μονή Φιλοσόφου, λειτούργησε ἡ περίφημη σχολή (τό ἐπονομαζόμενο «Κρυφό Σχολειό», ἀπό τήν ὁποία ἀποφοίτησαν ἑπτά πατριάρχες καί περί τούς 80 Ἀρχιερείς. Ἡ σχολή λειτούργησε στό μοναστήρι μέχρι τό 1765μ.Χ περίπου καί κατόπιν μεταφέρθηκε στή Δημητσάνα μαζί καί μέ τή σπουδαία βιβλιοθήκη της. Ἡ Μονή Φιλοσόφου, ἡ ὁποία τιμᾶται στήν ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, ἒκλεισε τό 1834μ.Χ μέ τό γνωστό διάταγμα τῆς Ἀντιβασιλείας. Σήμερα, εἶναι πλήρως ἀνακαινισμένη καί λειτουργεῖ ὡς ἀνδρώα Μονή (τηλ. 27950-81447).
